2 Σεπ 2010

Το καλύτερο μνημόσυνο για τη μητέρα μου





Αυτό το καλοκαίρι η ζωή μου εμπλουτίστηκε από μία βαθιά, συγκινητική εμπειρία. Θέλω με πολύ αγάπη να σας τη μεταφέρω επειδή η περίοδος που ζούμε είναι σκληρή, στεγνή από συναισθήματα και από διαφορετικά σχέδια έξω από τις επαγγελματικές και οικονομικές αγωνίες. Τον Ιούλιο κατάφερα να πραγματώσω μια αρχική ιδέα μου όταν μαζί με τα αδέρφιά μου αποχαιρετίσαμε οριστικά τη μικρασιάτισα μητέρα μας. Το έχω πει πολλές φορές δημοσίως ότι είχα την ευτυχία να γεννηθώ από καταπληκτικούς γονείς, πατέρα με καταγωγή από την ορεινή Ολυμπία και μητέρα γεννημένη στο Σιβρισάρι της Μικράς Ασίας, που έζησε τον ξεριζωμό σε ηλικία 9 ετών. Ακριβώς επειδή η ίδια είχε έντονες μνήμες από τη ζωή στο Σιβρισάρι, τα Βουρλά και τη Σμύρνη, μας μεγάλωσε όχι με απλές διηγήσεις αλλά με συγκεκριμένες εικόνες. Δηλαδή, χωρίς να έχουμε καμιά φωτογραφία, ξέραμε πως ακριβώς ήταν το σπίτι της, πως ήταν το δωμάτιό της, που βάζαν τη σόμπα, τι παίζαν στην αυλή, πως τρώγαν τα υπέροχα σταφύλια στα Βουρλά όταν γύριζαν από την παραλία.
Εκείνο που με είχε εντυπωσιάσει περισσότερο, όπως και τα αδέρφια μου, ήταν η λεπτομερειακή περιγραφή και ο θαυμασμός της για το σχολείο της, το Ανακρεόντειο που πήρε το όνομά του από τον αρχαίο ποιητή ο οποίος γεννήθηκε στην περιοχή, την αρχαία Τέω. Μάλιστα στα λιγοστά πολύτιμα πράγματα που έφερε η γιαγιά μου μετά την τραγωδία ήταν και το απολυτήριο της μητέρας μου από την τρίτη τάξη του Δημοτικού.
Πέρασαν δέκα χρόνια από το θάνατό της, όμως η παρουσία της μητέρας μας Αναστασίας Χατίρη-Πιπιλή, εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά έντονη στην καθημερινότητα όχι μόνο των παιδιών της αλλά και των πολλών εγγονιών της που την χάρηκαν. Πολύ συχνά όλα αυτά τα χρόνια σκεφτόμουν ότι η μεγαλύτερη τιμή για τη μνήμη της θα ήταν αντί για μνημόσυνα να πάμε οικογενειακώς να δούμε το Σιβρισάρι της και ό,τι έχει απομείνει από τις μνήμες της.
Η ίδια είχε επισκεφτεί δύο φορές την πατρίδα της, μας κληροδότησε δε και φωτογραφίες από ό,τι η ίδια είχε βρει. Ελάχιστα πράγματα αλλά το Ανακρεόντειο σχολείο της το είχε βρει και τις δύο φορές έτσι ακριβώς όπως το άφησε το 22.
Πήγαμε λοιπόν οικογενειακώς, παιδιά και εγγόνια, στη Χίο, περάσαμε με το καραβάκι απέναντι και ξεκίνησε η διαδρομή μέσα στην ιστορία. Ένα ευρωπαικών προδιαγραφών οδικό δίκτυο μας πήγε στο Seferihisar όπως λέγεται σήμερα, πολύ κοντά στα Βουρλά. Επί ώρες κρατώντας τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει η ίδια μέσα στο ήλιο και σε ένα δαιδαλώδες, πολυπληθές σύμπλεγμα χωριών με σύγχρονη μορφή προσπαθήσαμε με αγωνία και κόπο να εντοπίσουμε τα βήματά της. Μας πήρε πολύ χρόνο με τη βοήθεια διερμηνέα να αντλήσουμε πληροφορίες από τους σημερινούς κατοίκους για το που ήταν ο ρωμέικος μαχαλάς, για το αν έχουν μείνει ελληνικά σπίτια και το κυριότερο για το αν υπάρχει η Ανακρόντειος Σχολή. Με τα πολλά κάτι γιαγιές με τσεμπέρια που είχαν ακούσει ως θρύλο πια για τους έλληνες του Σιβρισαρίου μας δώσαν το στίγμα και το βρήκαμε το σχολείο. Στα σκαλοπάτια του αναπαλαιωμένου σε κεμαλικής αισθητική ύφος, παλιού κτιρίου, καθίσαμε οικογενειακώς πολλή ώρα και λες και την είχαμε απέναντί μας μαθητριούλα, της "μιλούσαμε"
Θα σας γράψω άλλη φορά λεπτομέρειες γιατί η μισή Ελλάδα μικρασιάτισα είναι.
Έγραψα πολλά και μπορεί να σας κούρασα. Αλλά έχω στόχο. Να προτρέψω τη μικρασιατική συνείδηση που υπάρχει σε εκατομύρια Έλληνες να βιώσει αυτή τη μοναδική εμπειρία επισκεπτόμενη τις πατρίδες που δημιούργησαν το θρύλο του μικρασιατικού ελληνισμού. Είναι, πιστέψτε με, όλα τα μνημόσυνα μαζί.
Στην πρώτη φωτογραφία, η γιαγιά που θυμήθηκε από διηγήσεις της δικής της γιαγιάς την ιστορία του Ελληνισμού στη Μικρά Ασία. Η δική της γιαγιά ήταν τουρκάλα Χιώτισσα που πέρασε απέναντι με την ανταλλαγή πληθυσμών με τη συνθήκη της Λωζάννης.
Στη δεύτερη φωτογραφία είναι το σχολείο όπου πήγε παιδάκι η μικρασιάτισα μάνα μου. Παραμένει όρθιο, ανακαινισμένο αλλά όπως βλέπετε καμία σχέση με το πετρόκτιστο νεοκλασσικό κτίριο που είχαν φτιάξει οι Σιβρισαριανοί Έλληνες.
Στην τελευταία φωτογραφία την ώρα που οι άλλοι έψαχναν να βρουν ελληνικά στοιχεία στο Seferihisar, εμείς απολαύσαμε αυθεντικό τούρκικο καφέ σε ένα μικρό καφενείο του οποίου οι νεαρές ιδιοκτήτριες δεν είχαν ακούσει ποτέ για Έλληνες που ζούσαν εκεί! Μας είπαν ότι δεν ήταν από την περιοχή αλλά ενθουσιάστηκαν όταν έμαθαν το λόγο του ταξιδιού μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: